بتن چیست و انواع آن کدامند؟

بتن چیست؟

بتن امروزه در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و به میزان زیادی در تمام محیط اطراف ما، مانند بزرگراه‌ها و اتوبان‌ها، خیابان‌ها، ساختمان‌ها، فرودگاه‌ها، پل‌ها، و موارد مشابه دیده می‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های این ماده این است که این قابل بازیافت بوده و از بازیافت آن می‌توان به عنوان سنگ دانه در ساخت بتن‌های جدید استفاده کرد.

بتن طول عمر بالایی دارد و غیر قابل اشتعال است. انعطاف این ماده پیش از سخت شدن، باعث می‌شود تا کار با آن آسان باشد. بتنی که به تازه ساخته شده باشد حالتی نیمه مایع دارد و می‌توان آن را با دست در قالب بتن جا داد. سیمانی مورد استفاده در تولید بتن و نسبت ترکیب مواد تشکیل دهنده بتن خواص نهایی آن را تعیین می‌کنند. از این رو، بتن‌ها تنوع بالایی دارند.

بتن معمولی

این نوع از بتن رایج‌ترین نوع آن بوده و از ترکیب آب، سیمان پرتلند، شن و ماسه تشکیل شده است. از بتن معمولی بیشتر در ساخت پیاده روها استفاده می‌شود.

بتن مسلح

بتن مسلح از دیگر انواع رایج بتن است. دلیل نام مسلح، وجود آرماتور در آن برای افزایش مقاومت بتن است که مقاومت کششی آن را افزایش می‌دهد. ساخت این بتن نیازمند نظارت بالایی داشته و نقش پر رنگی در صنایع و ساختمان سازی دارند.

بتن سنگین

به بتن‌های سنگین، بتن‌های چگالی بالا نیز گفته می‌شود و همانطور که از اسم آن پیداست، وزن بالاتری از بتن‌های معمولی دارد. در ساخت این بتن، از خرده‌های فولاد، چدن یا سولفات باریم استفاده می‌شود.

بتن پیش ساخته

بتن پیش ساخته به انواع مختلف بتن گفته می‌شود که در کارخانه و با استفاده از قالب‌های مخصوص ساخته می‌شود تا عملیات و گیرش بتن تحت نظارت کامل صورت بگیرد. این بتن‌ها پس از ساخته شدن با استفاده از ماشین‌های مخصوص به محل مورد نظر منتقل می‌شوند. مهم‌ترین کاربردهای این نوع بتن‌ها در ساخت پارکینگ‌ها و پل‌ها اشاره کرد.

بتن پیش تنیده

بتن پیش تنیده نوع خاصی از بتن است که در پروژه‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. بتن‌های پیش تنیده مانند بتن‌های مسلح با استفاده از فولاد و آرماتور تقویت می‌شوند. در بتن‌های پیش تنیده، آرماتورها پیش از قرار گرفتن در بتن، مورد تنش و فرآیند عمل‌آوری قرار می‌گیرند. گاهی نیز به جای آرماتور از سیم استفاده می‌شود، چرا که سیم‌ها خاصیت کششی بالاتری دارند. با اعمال فشار باری، مقاومت کششی بخش پایینی این نوع از بتن‌ها افزایش می‌یابد.

بتن خودم تراکم

همانطور که از اسم آن پیداست، این بتن برای تراکم نیازی به ویبراتور نداشته و توسط وزن خود تحت تراکم قرار می‌گیرد. بتن‌های خودم تراکم (SCC) مخلوطی همگن هستند که با پر کردن فضاهای خالی بتن به بافتی یکپارچه می‌رسند. از مزایای منحصر به فرد این بتن، کاهش میزان مصرف سیمان، کاهش آلودگی صوتی و عدم استفاده از ویبراتور، انعطاف بالا، افزایش سرعت کار، و طول عمر بالا اشاره کرد. از این بتن در سازه‌های بتنی با معماری خاص، دیوارهای بلند، سازه‌های زیرآبی، و ساختمان‌های بلند استفاده می‌شود.

بتن پر مقاومت

بتن‌های پر مقاومت یکی از ویژه‌ترین بتن‌ها در صنعت عمران هستند. این بتن‌ها مقاومت فشاری بالاتری را از خود نشان می‌دهند و از این رو به آن بتن با مقاومت بالا نیز گفته می‌شود. شکستگی این بتن در صورت وارد شدن آسیب به سنگ دانه آن رخ می‌دهد، چرا که سنگ دانه تنها بخش بتن است که نمی‌توان مقاومت آن را افزایش داد.

بتن الیافی

بتن الیافی از سیمان، آب، سنگ دانه، و الیاف‌هایی مانند الیاف فولاد، پلیمر، و شیشه به وجود می‌آیند. هدف از قرار دادن این الیاف‌ها در کنترل ترک در بتن است و می‌توانند باعث بهبود مواردی مانند خستگی بتن، مقاومت بتن در برابر ضربه، مقاومت برشی، و افزایش ظرفیت جذب انرژی بتن است. می‌توان از الیاف‌های طبیعی و مصنوعی برای تولید این بتن استفاده کرد.

بتن مگر

بتن مگر یا بتن بستر، بتنی است که عیار سیمان کمتری از بتن معمولی دارد. از این بتن برای بسترسازی قبل از عملیاتی مانند آرماتوربندی و بتن ریزی فونداسیون استفاده می‌شود. بتن مگر به عنوان پر کننده و یک لایه محافظ برای بتن سازه‌ای در برابر نفوذ گرد و غبار، آلودگی، حشرات، املاح موجود در خاک، و موادی که برای بتن مضر هستند عمل می‌کند.